Μετόχι

Διοικητική ιστορία

28/12/1836: Ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Διρφύων.
11/ 1840: Καταργείται ο Δήμος Διρφύων και ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Ληλαντίων.
13/01/1875: Ο οικισμός υπάγεται και πάλι στο Δήμο Διρφύων.
10/01/1876: Οι Δήμοι Ληλαντίων και Διρφύων ενώθηκαν σε ένα Δήμο, το Δήμο Ληλαντίων και ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Ληλαντίων.
14/08/1882: Ο Δήμος Ληλαντίων μετασχηματίζεται πάλι στους Δήμους Ληλαντίων και Διρφύων και ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Διρφύων.
16/08/1912: Ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Μετοχίου Διρφύων. Ταυτόχρονα ο οικισμός Κούτουρλα υπάγεται στην κοινότητα.
19/03/1961: Αναγνωρίζεται ο οικισμός Αγιοι Απόστολοι και υπάγεται στην κοινότητα.
4/12/1997: Η τότε κοινότητα Κοινότητα Μετοχίου, με τους οικισμούς Μετοχίου,Κούτουρλα, Άγιοι Απόστολοι και Παραλία καταργήθηκε και υπάχθηκε στον νεοσύστατο τότε Δήμο Κύμης.
1/1/2011 : Με την νέα διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου. Η Τοπική Κοινότητα Μετοχίου, (σε κατάταξη από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο) είναι η 16η με πληθυσμό 632 κατοίκων στο Δήμο Κύμης – Αλιβερίου και 2η από πλευράς έκτασης με 47.167 στρέμματα. Στο νέο Δήμο εκπροσωπείται από τριμελές Τοπικό Συμβούλιο.

Ιστορία

Σύμφωνα με την παράδοση η ονομασία του χωριού φαίνεται να προέρχεται από την αρχική κατασκευή του ναού του Αγίου Ιωάννου (καθολικό του χωριού ), η οποία έγινε σε χώρο που προϋπήρχε μοναστηριακό οίκημα «Μετόχι». Το Μετόχι αυτό πιθανότατα να ανήκε στη μονή του Οσίου Νικολάου του Σικελιώτη. Το σωζόμενο καθολικό της μονής αυτής βρίσκεται σε μια κατάφυτη περιοχή βόρεια του χωριού.

Κατά τη διάρκεια του αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ελλάδας από την υποδούλωση στους Τούρκους, στο Μετόχι οχυρώθηκαν σε θέσεις της περιοχής λίγοι Έλληνες που στρατολόγησε ο Νικόλαος Κριεζώτης, όταν διαλύθηκε το ελληνικό στρατόπεδο στα Βρυσάκια των Ψαχνών. Τον Αύγουστο του 1822 κατάφεραν ν’ αντισταθούν πολλές μέρες σ’ ένα ισχυρό εχθρικό σώμα πεζών και καβαλάρηδων που έστειλε ο Ταρκατζής πασάς εναντίον τους. Επέδειξαν τέτοιο θάρρος οι Έλληνες στον αγώνα τους, ώστε βγαίνοντας από τα οχυρώματά τους επιτέθηκαν κατά των Τούρκων. Η επιστροφή τους μετά την επίθεση, για να είναι πιο αποτελεσματική, συνοδεύτηκε από το σπάσιμο πολλών κυψελών μελισσών που ήταν διάσπαρτες στην περιοχή. Οι μέλισσες έπεσαν αγριεμένες πάνω στους Τούρκους, οι οποίοι και υποχρεώθηκαν να σταματήσουν την καταδίωξη των Ελλήνων.

Διασχίζοντας κανείς κατά μήκος το ποτάμι του χωριού και σε υψόμετρο 470 μ., φτάνει στο εντυπωσιακό σπήλαιο «Κολέθρα» με τους καταρράχτες από υπόγειο ποτάμι που το διαρρέει και μια ακόμη σπηλιά (στο βουνόλοφο «Εφταός») με σταλακτιτικό διάκοσμο. Η είσοδος της σπηλιάς είναι εντυπωσιακή, με άνοιγμα 15×8 μέτρα περίπου. Μέσα στο σπήλαιο και, ενώ οι διαστάσεις του μεταβάλλονται συνεχώς, υπάρχει υπόγειο ποτάμι, που σχηματίζει καταρράχτη.

Φυσιογνωμία

Ο οικισμός Μετόχι,είναι κτισμένος στις όχθες του Μετοχιάτη ποταμού, μέσα σε μια καταπράσινη χαράδρα και στη σκιά των βουνών Μεσοβούνι και Σκοτεινή . Τα στοιχεία το 1940 δίνουν πληθυσμό πάνω από 800 κατοίκους και του 2001 έχει 632. Ο κεντρικός οικισμός με σπίτια διώροφα λιθόχτιστα, στις όχθες του Μετοχιάτη ποταμού. Η αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία διαμορφώνεται από τα διώροφα συνήθως κτήρια που καλύπτονται με στέγη, χωρίς όμως ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία. Το φυσικό τοπίο που περιβάλλει τον οικισμό είναι υψηλής αισθητικής ποιότητας και χαρακτηρίζεται από τα δάση των κερασιών. Το χωριό το διασχίζει ποταμός από την πηγή Κολέθρα που εκβάλλει στην παραλία Μετοχίου.

Τα σπίτια του είναι γραφικά διώροφα λιθόχτιστα. Βουνό και θάλασσα συνδυασμένα στην ιδανικότερη μορφή τους. Γραφικές αμμουδερές παραλίες αγκαλιασμένες από καταπράσινα τοπία, πεντακάθαρες θάλασσες, χωρίς ενοχλητική πολυκοσμία και όλα αυτά υπό τη δεσποτική παρουσία της οροσειράς της Δίρφης. Από το Μετόχι συνεχίζει ο δρόμος για Χιλιαδού .

Οι κάτοικοι του Μετοχίου, γεωργοί και κτηνοτρόφοι, υπήρξαν πάντα και συνεχίζουν να είναι οι παραδοσιακοί τροφοδότες της Κύμης σε γαλακτοκομικά και γεωργικά προϊόντα. Ονομαστά στην Εύβοια, και γενικότερα, είναι τα Μετοχιάτικα κεράσια. Η συγκομιδή τους γιορτάζεται με την ετήσια και γνωστή σε όλο τον νομό γιορτή κερασιού στις αρχές του Ιουνίου.

Ο οικισμός Κούτουρλα, που ανήκει στο Μετόχι, είναι αληθινά ένα μπαλκόνι ανάμεσα σε δύο υψώματα. Βρίσκεται δυτικά της Κύμης ,έχει τα σπίτια του ανάμεσα στις κερασιές, εικόνα εντυπωσιακή για τον επισκέπτη. Παραδοσιακός οικισμός , με 87 κατοίκους , βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μέτρων με σπίτια πλινθόκτιστα με κεραμίδια. Ευλογημένος γραφικός τόπος, κυριολεκτικά πνιγμένος στο πράσινο. Έχει εξαιρετική θέα στις απότομες πλαγιές του Ξεροβουνίου και χάνεται μέσα στις κερασιές, τις καστανιές και τις καρυδιές. Συνδυάζει καταπληκτικά βουνό και θάλασσα, καθώς απέχει μόλις 6 χλμ. από την παραλία της Χιλιαδούς, μια από τις γνωστότερες παραλίες της Εύβοιας. Το «Κουτρουλομετόχι» υπάχθηκε το 1836 στον τέως Δήμο Διρφύων.

Ο οικισμός Άγιοι Απόστολοι υπάγεται στο τοπικό διαμέρισμα Μετοχίου Διρφύων με 172 κατοίκους το 2001 . Οικισμός κτισμένος στη βουνοπλαγιά, πνιγμένος σε βελανιδιές και καστανιές.

Ο οικισμός Παραλία Μετοχίου υπάγεται στο τοπικό διαμέρισμα Μετοχίου Διρφύων . Κατά την απογραφή του 2001 είχε 84 κατοίκους. Ο οικισμός αναγνωρίστηκε στις 18/03/2001 και υπάχθηκε στο τοπικό διαμέρισμα Μετοχίου Διρφύων.

Αξιοθέατα

Παναγία Χιλιαδού στο Μετόχι: Οι πληροφορίες που υπάρχουν, για να συγκροτηθεί η ιστορία της, είναι λιγοστές και χρονολογούνται από το 1800 και ύστερα. Όμως «οι μαρτυρίες της παράδοσης, όταν διασταυρωθούν με τα αρχαιολογικά δεδομένα, μπορούν να οδηγήσουν συχνά σε σίγουρα αποτελέσματα». Η παράδοση θέλει η Μονή της Παναγίας στα Έρια και η Μονή Χιλιαδού να είναι του ίδιου κτήτορα. Αν λοιπόν είναι έτσι, τότε και τα δύο Καθολικά είναι κτίσματα του Β΄ μισού του 12ου αι. μ.Χ. Σώζεται σήμερα Βυζαντινός ναός , είναι σταυρεπίστεγος με υπερύψωση τμήματος της στέγης . Σύμφωνα με την παράδοση η χιλιοστή εκκλησία που έκτισε η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, από όπου και το όνομα. Υπήρχε μονή που λειτουργούσε ως τις αρχές του 20ου αιώνα.

Άγιος Νικόλαος Σικελιώτης στο Μετόχι : Παλιά μονή, πήρε το όνομά της από τον Άγιο Νικόλαο Σικελιώτη, τον τοπικό άγιο, ο οποίος και την έκτισε. Ο Όσιος Νικόλαος Σικελιώτης καταγόταν από την Σικελία και έζησε πριν από τον 11ο αιώνα . Σύμφωνα με την παράδοση ο θαλαμοειδής τάφος, που υπάρχει εκεί, καλύπτει το σώμα του Αγίου. Κατασκευάστηκε, όταν ανακαλύφθηκε το σώμα του Αγίου γύρω στα 1857. Λειτούργησε πιθανόν ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Στον χώρο υπάρχουν δύο ναοί : ο Άγιος Νικόλαος και το παλαιότερο παρεκκλήσι των Ταξιαρχών.

Μονή Χιλιαδούς : Η μονή βρίσκεται στα βορειοδυτικά του οικισμού του Μετοχίου , σε ένα φυσικό πλάτωμα. Το καθολικό της διαλυμένης Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Χιλιαδούς σώζεται σε καλή κατάσταση. Η μονή είναι παλαιότατη και πιθανόν να κτίστηκε τον 12ο αιώνα. Είναι κτίσμα ογκώδες , με φρουριακό χαρακτήρα .

Μονή Χαράδρων στο Μετόχι: Είναι γνωστή και με το όνομα «Μονή των Χαράδρων ή των Διρφύων» και είναι αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Θεοτόκου.

Το καθολικό της μονής είναι τρίκλιτο, καμαροσκέπαστο. Η κύρια είσοδος είναι στα δυτικά. Το τέμπλο είναι κτιστό, το δάπεδο με πλάκες ορθογώνιες μαρμάρινες, παρμένες από τον αρχικό ναό. Οι εικόνες του είναι του 1884. Από τη μονή σώζονται τα θεμέλια του περιβόλου. Πολλά λείψανα στην τοιχοδομία του ναού, όπως και του δαπέδου, προέρχονται από αρχαίο ειδωλολατρικό ναό. Η τοιχοδομία του είναι από αργούς λίθους με ασβέστη.

Θέση «Δαφνούλα: Στην Παραλία Mετοχίου, υπήρχε κατά την αρχαιότητα οικισμός που απλωνόταν στην πλαγιά του δυτικού λόφου και που έφερε το όνομα «Δαφνούλα». Σώζονται μάλιστα θεμέλια κτηρίων και πλήθος οστράκων από την κλασική μέχρι και την Βυζαντινή εποχή. Η παράδοση αναφέρει ότι εδώ υπήρξε μια αρχαία πόλη, που το μεγαλύτερο τμήμα της καταποντίστηκε στο Αιγαίο.

Θέση «Πύργος: Επάνω στο δυτικό λόφο από την Παραλία Μετοχίου, σε ύψος 160 μέτρων, υπήρχε κλασικός πύργος, του οποίου σώζονται τα θεμέλια, που αποτελούνται από μεγάλους ογκόλιθους. Η θέση σήμερα ονομάζεται «Πύργος» ή «Πυργάκι».

Ναός της Γέννησης της Παναγίας: Λέγεται και «Παναγιά του Βροντά». Είναι μονόχωρη, καμαροσκέπαστη με πλάκες σχιστόλιθου. Η τοιχοδομία είναι από αργούς λίθους με πολύ ασβέστη. Η κόγχη του Ιερού είναι ημικυκλική με μικρό φεγγίτη. Παλιά το Ιερό έφερε αγιογραφίες.

Σύλλογοι – Εκδηλώσεις

Έντονη δραστηριότητα έχει ο σύλλογος Γυναικών στο Μετόχι και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μετοχίου και Αγροτικός Σύλλογος Μετοχίου Κάθε χρόνο, στις αρχές Ιουνίου, πραγματοποιείται στο Μετόχι η γιορτή κερασιού και το παραδοσιακό πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στις 29 Αυγούστου.

Αθλητισμός

Α.Ο. Μετοχίου Διρφύων