Η συμμετοχή των κατοίκων στην εξέγερση του 1821 είχε ως αποτέλεσμα την διπλή πυρπόληση των σπιτιών του οικισμού (Ιούνιο και Οκτώβριο 1821) από τον Ομέρ Μπέη της Καρύστου, όπως βέβαια και όλης της Κύμης.
Από την απελευθέρωση και μετά γνώρισε ιδιαίτερη οικονομική άνθηση, κυρίως από την ενασχόληση των κατοίκων με το θαλάσσιο εμπόριο.
Στη περίοδο της κατοχής είχε πολλά θύματα από την πείνα. Την ίδια περίοδο φιλοξένησε τον Μ. Καραγάτση.
Το 1926 έχουμε τον πρώτο Συνεταιρισμό ελαιοπαραγωγών της περιφέρειας της Κύμης και το πρώτο ελαιοτριβείο που λειτουργεί έως και σήμερα με παραδοσιακό τρόπο, χάρη στη προσπάθεια των κατοίκων.
Σε τοποθεσία νότια του χωριού , κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Γρηγορίου υπάρχει Αγίασμα « αγνώστου τίνος Αγίου», όπως γράφει το 1894 ο Κ.Τρίμης .
Ενορία ( η εν όρει Κύμη): ένας οικισμός της Κύμης κτισμένος στην κορυφή του όρους . Με 570 κατοίκους το 1940 και 273 σήμερα . Από τους νεώτερους οικισμούς του Δήμου, φαίνεται ότι χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας , κατά τον 18ο αιώνα. Οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν μάλλον μέτοικοι από νησιά του Αιγαίου (κυρίως από τα Ψαρά), οι οποίοι και έφεραν μαζί τους την βιοποριστική ενασχόληση με το ναυτικό εμπόριο.
Είναι ένας ορεινός οικισμός, που βρίσκεται στα δυτικά του Δήμου και σε σχετικά μικρή απόσταση από τον παραλιακό οικισμό της Πλατάνας, με τον οποίο και συνδέεται με ασφαλτόδρομο. Ολόκληρος ο κορμός του αναπτύσσεται βόρεια και ψηλότερα του βασικού οδικού άξονα προσπέλασης .
Η εικόνα του οικισμού είναι εντυπωσιακή , με τα καλά συντηρημένα παλαιά σπίτια, με τα στενά σοκάκια της, καθώς και με την εξαίρετη ποιότητα των νέων οικοδομών. Ανεπανάληπτη η θέα της προς το Αιγαίο . Τα παραδοσιακά σπίτια είναι χτισμένα με το ύφος της Κυμαϊικής παραλλαγής του Νεοκλασικισμού και τα πιο εντυπωσιακά από αυτά χτίστηκαν κυρίως στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι μεγάλα, πετρόχτιστα, ορθογώνιας κάτοψης, συνήθως διώροφα και καλύπτονται από τετράριχτη στέγη με κεραμίδια. Χαρακτηριστικό του οικισμού είναι το μπλε χρώμα των κουφωμάτων.
Οι Ενοριάτες διακρίθηκαν κυρίως ως καραβοκύρηδες και καπετάνιοι των ιστιοφόρων. Μέχρι και σήμερα οι Ενοριάτες καπεταναίοι είναι γνωστοί για τις ικανότητές τους ακόμα και έξω από τα σύνορα της χώρας . Ο οικισμός εντάχθηκε το 1836 στον τέως Δήμο Κυμαίων, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1912.
Βυζαντινή μονή που βρίσκεται νότια της Ενορίας. Καταστράφηκε το 1688. Ο ναός παρέμενε ερειπωμένος μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, οπότε και ξανακτίστηκε στην ίδια θέση σε ρυθμό βασιλικής. Το 1956 προστέθηκε το εξωκλήσι στο όνομα του Τιμίου Σταυρού. Υπάρχουν ακόμα διάσπαρτα γύρω από το ναό παλιά κεραμίδια, που προέρχονται από τα βυζαντινά κτήρια.
Η τοποθεσία «Φυγούλι» , του οικισμού, στο δρόμο προς την Κύμη, απ’ όπου γινόταν, στον καιρό της ιστιοφόρας ναυτιλίας, ο αποχαιρετισμός των ναυτικών με τα συγγενικά τους πρόσωπα. Από εδώ παρακολουθούσαν οι συγγενείς την αναχώρηση των ναυτικών από το λιμάνι της Κύμης, μέχρι να παρακάμψουν τον Κάβο της Κύμης προς βορά ή τον Κάβο της Οκτωνιάς προς τον νότο. Το «Φυγούλι», ο «εξώστης της περιφέρειας», όπως χαρακτηριστικά λέγεται εξαιτίας της περίοπτης θέσης του, περιβάλλεται από έναν μεγάλο γκριζοπράσινο ελαιώνα, ενώ στα πόδια του απλώνεται το Αιγαίο πέλαγος. Είναι πραγματικά μια μαγευτική τοποθεσία, που σαγηνεύει και ξεκουράζει τον επισκέπτη.
Πολιτιστικός σύλλογος Ενορίας