Ο οικισμός Βρύση Το όνομά του το πήρε ή από τις βρύσες από τις οποίες υδρευόταν, ή από την αρχαία πόλη “Βρύγχαι” (Γρύγχαι) που ήταν κτισμένη δυτικά της. Το χωριό είναι κτισμένο σε επίπεδη θέση και περικλείεται από τους χειμάρρους της Κολέθρας Λάδων και Νέδων που σχηματίζουν ισόπλευρο τρίγωνο με τρίτη πλευρά το βουνό Μαυροβούνι. Μετά την επανάσταση του 1821 μετοίκησαν αρκετές οικογένειες Ηπειρωτών, που εργάζονταν ως κιούσηδες (οικοδόμοι, κτίστες) στα χωριά της περιοχής. Μέχρι τη Βρύση έφθασε και ο Μωάμεθ Β΄ κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Χαλκίδας και πολιόρκησε το φρούριο των Γρυγχών όπου είχαν οχυρωθεί οι 3.000 κάτοικοι της περιοχής. Όταν σώθηκαν τα τρόφιμα συνήψαν συμφωνία να παραδώσουν τα όπλα και να φύγουν. Ο Μωάμεθ Β΄ μετά την παράδοση αθέτησε τη συμφωνία και τους κατέσφαξε στη νότια πεδινή έκταση του φρουρίου και τους έθαψε σε ομαδικούς τάφους. Η τοποθεσία από το πλήθος των ταφέντων θυμάτων ονομάστηκε Χιλιαδού.
Η Τοπική Κοινότητα Βρύσης χαρακτηρίζεται ημιορεινής, με μέσο υψόμετρο 87 μέτρα και με αγροτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2001 έχει σχετικά μικρή ανεργία(21η), στα πλαίσια του νέου Δήμου Κύμης- Αλιβερίου.
Ο οικισμός της Βρύσης με 350 κατοίκους κτίστηκε στο τέλος της βυζαντινής εποχής. Το χωριό είναι κτισμένο σε επίπεδη θέση και περικλείεται από τους χειμάρρους της Κολέθρας Λάδων και Νέδων που σχηματίζουν ισόπλευρο τρίγωνο με τρίτη πλευρά το βουνό Μαυροβούνι.
Ο οικισμός της Επισκοπής με 116 κατοίκους, βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του όρους Κοτυλαίων. Από εδώ φαίνεται όλο το λεκανοπέδιο που το διαρρέει ο Μανικιάτης ποταμός που ξεδιπλώνεται μπροστά στον οικισμό. Το χωριό οφείλει το όνομα του στο ότι ήταν κάποτε έδρα Επισκόπου. Επίσης κοντά στο χωριό βρέθηκαν παλαιοχριστιανικά μνημεία και τα ερείπια μεγάλου παλαιοχριστιανικού ναού.
Ο οικισμός Νεοχώρι έχει 38 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή.
Ο οικισμός Γάια με 51 κατοίκους ,κτίστηκε στο τέλος της βυζαντινής εποχής. Οικισμός σε βραχώδες έδαφος. Πήρε την ονομασία Γάια -> Γάγια από τον επίσημο Ρωμαίο Γάιο Μάριο ή κατά μιά άλλη εκδοχή από Φράγκο τιμαριούχο, στη δικαιοδοσία του οποίου ήταν ο μεγάλος ελαιώνας, που απλώνεται μπροστά από το χωριό. Στο υψηλότερο μέρος του χωμάτινου λόφου, που βλέπει και προς τον Κρεμαστό, ήταν η βίγλα, ο πύργος που ίχνη του φαίνονται και σήμερα.
Λίγο πριν το χωριό Βρύση, ένας μικρός χωμάτινος δρόμος οδηγεί στην παλιά νεροτριβιά (ο παλιός νερόμυλος του χωριού), που λειτουργεί μέχρι σήμερα. Εκεί πλένονται τα βαριά χειμωνιάτικα ρούχα κάτω από το στροβίλισμα και την πίεση του νερού, που πέφτει ορμητικά. Σε απόσταση 300 μέτρων, βρίσκεται η κεντρική πηγή ύδρευσης της περιοχής που ονομάζεται «Κολέθρα». Στην επιστροφή αξίζει να επισκεφθεί κανείς τα γραφικά ξωκλήσια Αγία Άννα και Άγιος Γιάννης. Στην κορυφή του λόφου Τραγκουνάρα βρίσκεται το ξωκλήσι της Ευαγγελιστρίαςκτισμένο στα ερείπια αρχαίου ναού που θεωρείται ότι ήταν ναός της Άρτεμης. Στον ίδιο λόφο υπήρχαν ερείπια παλιών πολιτισμών, θραύσματα από κεραμίδια και αγγεία από την αρχαία πόλη Γρύγχαι, που καταστράφηκε από φυσική καταστροφή (σήμερα φαίνεται η τρύπα στο βουνό του Κοτυλαίου, ίχνη μεσαιωνικών οχυρώσεων και ερείπια του κάστρου.) Στο κάστρο Κούπα είναι τα κυκλώπεια τείχη.
Κάστρο Κούπα: Στο λόφο υπάρχουν τα θεμέλια της αρχαίας πόλης «Βρύγχες», η οποία ήταν ένας από τους δήμους της αρχαίας Ερέτριας. Οι πύλες των τειχών διατηρούνται σε δύο σημεία μέχρι σήμερα.
Παραδόσεις και Θρύλοι για την Δραγκονάρα
Είναι εκπληκτικός ο πλούτος των θρύλων και των παραδόσεων που συνδέονται με την Δραγκονάρα. Όμως ο χώρος εδώ είναι αρκετά περιορισμένος για να μιλήσουμε με λεπτομέρεις. Ενδεικτικά μόνο, θα αναφερθούμε σύντομα στους πιο γνωστούς από τους θρύλους αυτούς.
Πρώτα πρώτα ο πασίγνωστος θρύλος για το Αγίασμα. Στο βάθος της σκοτεινής σπηλιάς με το νερό, υπάρχει, λένε, μια σιδερένια πόρτα που την φυλάει η Δράκενα, η Δρακονέρα, και που πάνω της γράφει: «Άμα με ανοίξεις θα το μετανιώσεις, και άμα δε με ανοίξεις πάλι θα το μετανιώσεις».
«Άμα ανοίξει η Δραγκονάρα θα σωθεί όλος το κόσμος!» λέει μια λαϊκή τοπική έκφραση, ακούγεται όμως και η αντίθετή της: «Άμα ανοίξει η Δραγκονάρα θα χαθεί όλος ο κόσμος!».
Σε άλλο θρύλο η Δραγκονάρα ήταν κόρη του Βασιλιά της Ερέτριας. Την απήγαγάν όμως οι στρατιώτες του εδώ κάστρου και ο Βασιλιάς τους την πάντρεψε με το γιό του. Οι Ερετριείς που ήρθαν με στρατό να πάρουν με τη βία πίσω τη Βασιλοπούλα τους, έφτιαξάν μια μεγάλη γέφυρα με σχοινιά από μετάξι που συνέδεε το Αγιαγιώτικο βουνό με το βουνό του κάστρου. Μια νύχτα οι πολιορκιμένοι έκοψαν την γέφυρα και πολλοί Ερετριείς σκοτώθηκαν.
Όμως την άλλη μέρα σκοτώθηκε από βέλος ερετριακό και ο γιός του Βασιλιά του κάστρου. Τότε αυτός απαρηγόρητος, διέταξε τους τεχνίτες τους να φτιάξουν ένα χρυσό άγαλμα του σκοτωμένου παιδιού του.
Πριν οι Ερετριείς μπουν στο κάστρο και πεθάνει και ο ίδιος, το έθαψε σε μέρος μυστικό και το φυλάει από τότε, λένε, ένας φοβερός δράκος.
Πηγή: Σύλλογος Δραγονέρα
Υπάρχει ο πολιτιστικός σύλλογος Βρυσιωτών «Η Δραγονέρα» με πλούσια δράση.
Όπως και ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Γαίων.
Υπάρχει αθλητικό κέντρο (γήπεδο ποδοσφαίρου) στη θέση «Περνία» το οποίο είναι υπό κατασκευή.