Μέχρι το 15ο αιώνα ο οικισμός ήταν στην θέση που σήμερα βρίσκεται ο ερειπωμένος οικισμός Κοτσικιάς , Βόρεια της Οκτωνιάς. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε περίπου 80-90 κατοίκους, που πλήρωναν φόρο 80 κιλά σιτάρι και 80 γρόσια. Σήμερα υπάρχουν μόνο ερείπια του οικισμού. Ο όρος Οχτωνιά (από παλαιότερο τύπο Οχθωνιά) παράγεται από τη λέξη όχθη, η οποία αποτελεί αρχαιότερο τύπο του όρου (ο) όχθος.
Όχθος, όχθη : κάθε ύψωμα, λόφος ή πρόχωμα φυσικό ή τεχνητό.
Η Τοπική Κοινότητα Οκτωνιάς, χαρακτηρίζεται ημιορεινή, με μέσο υψόμετρο 329 μέτρα και με αγροτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2001 έχει πολύ μεγάλη ανεργία(1η), στα πλαίσια του νέου Δήμου Κύμης- Αλιβερίου.
Ο οικισμός Οχθωνιάς με 758 κατοίκους, βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του βουνού Καλιμάνι. Αποτελείται από τους συνοικισμούς Καρβουνέικα, που είναι ο αρχικός πυρήνας κατοίκησης, Πανωχώρι, Αλώνια, Κατωχώρι και Παναγιά. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετές σπηλιές, όπως η «Μπότη» ή «Τρύπα».
Ο οικισμός του Αγίου Μερκούριου με 25 κατοίκους,διαθέτει πολύ ωραία παραλία.
Ο οικισμός της Μουρτερής, με 100 κατοίκους, είναι κτισμένος στην ακτή του Αιγαίου πελάγους και στα ανατολικά της εκβολής του Νηλέα ποταμού. Πλαισιώνεται από ωραία και εκτεταμένη παραλία με ολοκάθαρη αμμουδιά, που το καλοκαίρι συγκεντρώνει πολύ κόσμο.
Το «Καρβούνι» είναι περιοχή στα ανατολικά της Οκτωνιάς, προς τη θάλασσα. Πήρε το όνομα από τα στρώματα λιγνίνη που βρίσκονται στο υπέδαφός του. Πριν από δεκαετίες εξορυσσόταν λιγνίτης από στοές, που σώζονται ακόμη. Φορτωνόταν στα πλοία από εγκαταστάσεις φόρτωσης, που λείψανά τους σώζονται ακόμη στο μικρό βαθύ όρμο στα νότια της ακτής Κεφάλα
Κάστρο της Οκτωνιάς: Λέγεται και «Κάστρο της Μεγάλης Σπηλιάς» από τη σπηλιά που είναι κοντά του στα νοτιοανατολικά, στη θέση Πηγάδι, πίσω από το ιερό ναό της Ζωοδόχος Πηγής. «Μεγάλη Σπηλιά». Φέρεται να κατοικήθηκε κατά την Τελική Νεολιθική και τους μετέπειτα χρόνους Η μεγαλύτερη αίθουσα έχει έκταση περίπου 2 στρέμματα
Ναός Εισοδίων Θεοτόκου ή «Παπαβλασσά».
Δραστηριοποιείται ο Σύλλογος των απανταχού Οκτωνιατών «Η Ζωοδόχος Πηγή» με έδρα την Αθήνα και έκδοση του περιοδικού εντύπου η Φωνή της Οκτωνιάς και ο Σύλλογος Νέων Οκτωνιάς. Επίσης : Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων , Σύλλογος Μουρτερής , Αγροτικός Συνεταιρισμός Οκτωνιάς
Υπάρχει ο αθλητικός όμιλος Αναγέννηση Οκτωνιάς